ایمنی در انجام عملیات هات تپ

تدابیر ایمنی در انجام عملیات هات تپ را می توان از نظر زمانی به سه بخش تقسیم کرد که هر یک از ان ها به سهم خود اهتمامی خاص را می طلبد. گرچه بهتر است که برنامه ریزی و دستورالعمل های در رابطه با نکات ایمنی در انجام عملیات هات تپ در ابتدای مراحل مطالعاتی تدوین گردد و به تیم های بازرسی و مسوولان ایمنی و فنی ارائه شود.

از ملزومات آغاز این کار می توان توجیه تیم و ارائه خدمات آموزشی  به جهت ایمنی در انجام عملیات هات تپ و اجرای گام های دستورالعمل ها اشاره کرد. متحصصان تدوین با بازدید از محل انجام کار و با در نظر گرفتن شرایط فنی و موقعیتی لوله یا مخزنی که قرار است عملیات هات تپ روی ان انجام شود، برنامه ریزی های لازم را انجام داده تا ایمنی در اولویت باشد.

همانطور که می دانید عملیات هات تپ، عضوی از زیرمجموعه های عملیات کار گرم محسوب می شود که با توجه به متفاوت بودن کار و انجام ان روی خطوط لوله زنده و تحت فشار و با در نظر گرفتن ماهیت ویژه خود، شایسته اهمیت بیشتر فنی و توجهات ایمنی می باشد. نقطه عطف توجه به ایمنی در انجام عملیات هات تپ از آن حیث قابل توجه است که دامنه شدت و اقرات وقوع حادثه در این فرایند بسیار گسترده تر از دیگر فذایند های گرم است به طوری که می تواند تبعات جبران نا پذیری چون ضرر و زیان به یک مجموعه و به خطر افتادن جان پرسنل و نیروی کار فعال را به بار أورد. بنابراین با در نظر گرفتن این نکات، تدابیر ایمنی قبل از شروع عملیات هات تپ بخشی مهم در فرایند به شمار می رود.

 از این رو استانداردهای معتبر فنی در خصوص ایمنی در انجام عملیات هات تپ، بند ها و توضیحات بسیار گسترده ای را به این مهم اختصاص داده اند.

 استاندارد API 2201 یکی از همین موارد به شمار می رود.

اقدامات ایمنی قبل از انجام عملیات

پس از تهیه فهرست و دریافت اطلاعات، باید اقدامات ایمنی پیش از شروع عملیات را اغاز نمود. کارهای لازم را انجام داد. در صورت انجام کار در ارتفاعات انجام بهتر است سیستم اسکافولدینگ مجموعه کاملا دقیق و با توجه به استاندارد های موجود نصب شود تا هنگام بازرسی مشکلی در ان نباشد. برای نمونه می توان به تعبیه محل رفت و امد نیروی کار هات تپ و مهم تر از ان راه های خروج اضطراری اشاره کرد. این نکته در خصوص اجرای ایمنی درانجام عملیات هات تپ به نواحی حفاری شده نیز اشاره مستقیم دارد.

 حال اگر عملیات در عمق زمین باشد و در محل های حفاری شده انشعاب صورت گیرد بهتر است استانداردهای حفاری را به دقت مورد مطالعه و بررسی و پایش قرار گیرند در این صورت از جانب ناحیه ی حفاری شده مشکلی و یا خطری پرسنل مجموعه و کارفرما هات تپ را تهدید نمی کند.

بازرسی و چک کردن پی در پی سیستم تأسیسات و ابزارهای پشتیبانی یکی دیگر از عوامل و گام های پیش عملیاتی است. به این ترتیب که دستگاه های هات تپ با پاوریونیت های هیدورلیکی یا مکانیکی تغذیه می شود که البته هرکدام دارای محرک های الکتریکی هستند. در خصوص ژنراتورها و یا هرکدام از ابزارهای برق رسانی به پاوریونیت باید تمام اقدامات ایمنی لازم انجام گردد.

علاوه بر این موارد چک کردن فشار دستگاه هات تپ و اتصالات خط لوله قبل از شروع و اجرای عملیات از مهم ترین کار های فنی و ایمنی کار گرم هات تپ نام برده می شود. با توجه به این که عدم توانایی تحمل فشار عملیات از سمت دستگاه هات تپ و اتصال های متعدد می تواند فرایند را دچار مشکل کند و یا به لحاظ فنی ایراد های ایجاد کند و در پی ان آسیب های جدی بر نیروی انسانی و تیم کار وارد کند، ایمنی در انجام عملیات هات تپ از ضرورت ها به شمار می رود.

فراموش نکنید که یکی از مولفه های مهم قبل از شروع این فرایند ایمنی در انجام عملیات هات تپ، تست مکرر و بازرسی اتصالات دائمی در این فرایند است.

 برای انجام فرایند انشعاب گرم یا هات تپ به دو اتصال مهم نیاز داریم که اسپلیت تی و ولو هستند. اسپلیت تی اتصالی است که در اکثر موارد بر روی خط لوله جوشکاری می شود. همچنین ولو نیز روی آن نصب خواهد شد. این اتصالات حکم مجاری ورودی کاتر دستگاه هات تپ جهت برش گرم و ایجاد انشعاب را دارند، علاوه بر ان فشار عملیاتی و نیز فشار سیال و لوله در پایان فرایند خصوصاً روی نقطه اتصال اسپلیت تی تحمیل می شود. به همین علت کارفرما باید نقطه اتصال گفته شده را در کنار ولو دقیقاً مورد بازرسی فشار و ازمون خطای جوش قرار دهد.

به جرات می توان گفت مهم ترین نکات در روند فعالیت های قبل از شروع عملیات هات تپ، طریقه جوشکاری اسپلیت تی روی لوله می باشد.  از آن جا که جوشکاری بر روی لوله ای انجام می شود که حاوی سیال است، حساسیت های فنی و ایمنی مخصوص خود را دارد. بنابراین افراد تیم فنی و ایمنی باید اجرایی جوشکاری را به دقیق ترین شکل ممکن و با در نظر گرفتن تمام متغیرها انجام دهند..

یکی دیگر از مواردی که باید قبل از شروع عملیات به ان رسیدگی کرد تهیه و تدارک ابزارهای ایمنی برای محافظت از جان تیم می باشد.

تهیه لباس ایمنی مناسب با شرایط کاری و محیط جغرافیایی و دمای آب و هوایی، وجود کمربند های ایمنی برای انجام کار در ارتفاعات، خرید دستکش های مخصوص، کلاه ایمنی مناسب برای  جلوگیری از برخورد اجسام حین سقوط، ماسک های تنفسی وبرای عملیاتی که بر روی خطوط گاز ترش و… انجام می شود، کپسول های اکسیژن، باید حتما پیش از اجرای فرایند تهیه و تدارک شوند.

اقدامات ایمنی حین انجام عملیات

صراحتا بای گفت وجود تمرکز و آگاهی کامل حرف اول را در ایمنی در انجام عملیات هات تپ می زند و اصلی ترین فاکتور را از ان خود می کند.

همانطور که پیش تر ذکر شد اقدامات و امکانات مهم در احتیاط و پیشگیری در مرحله قبل از شروغ کار باید تمام و کمال رعایت شنود. رعایت این نکات و بهره گیری صحیح از امکانات اصل اول ایمنی در انجام عملیات هات تپ و أرایه کاری مطمئن است.

 در همان ابتدای کار به پرسنل تیم کلیتی درباره کار و توضیحاتی اجمالی داده می شود. نشان دادن نقاط دقیق قرارگیری کپسول های اطفاء حریق، مسیرهای امن برای تردد، راه های خروج اضطراری، محل قرارگیری ابزارهای کمک های اولیه و در صورت امکان تهیه و تدارک امکانات لازم برای برقراری ارتباط مستمر بین بازرس ها و کارفرمایان ایمنی و اپراتورهای اجرایی جزو لوازم مهم و اصلی کار به شمار می رود..

فراموش نکنید شروع کار بدون دریافت پرمیت و مجوز رسمی کارفرما به هیچ عنوان توصیه نمی شود. چرا که همانطور که پیش تر گفته شد کار گرم هات تپ باید در شرایط خاص و زیر نظر متخصص انجام شود. شرایط مد نظر زودتر به اطلاع کارفرما می رسد و تا با بررسی شرایط زمان مقرری را برای اجرا معین نموده و پس از ان مجوز انجام کار را دریافت می کند.

گاهی کارفرما صلاح به تغییر برنامه کاری و یا کاستن و افزودن میزان فشار سیال درون خط می داند بنابراین عدم هماهنگی و در دست نداشتن مجوز رسمی می تواند مشکلاتی سر راه قرار دهد و تبعاتی سنگین به همراه داشته باشد.

 بنابراین پرمیت باید قبل از شروع عملیات از کارفرما دریافت شود و در آن زمان مجاز انجام کار به صورت دقیق درج شده باشد.

بازرس ایمنی و کارفرماها همینطور اپراتورهای اجرایی باید بارها حین انجام عملیات متغیرهای ایمنی کار گرم هات تپ را رصد و چک کنند تا در صورت مشاهده کوچک ترین ضعف و انحراف سریعا اقدامات لازم را انجام دهند.

به طور کلی ارامش در کار و وجود تمرکز کافی تاثیر بسزایی در رعایت کامل مفاد دستور کار هات تپ، مهم ترین ضمانت برای جان پرسنل خواهد بود.

پس از پایان کار زمانی که بریدن لوله به درستی انجام شد، کاتر دستگاه عقب کنار رفته تا بتوان دستگاه هات تپ را از محل اجرا خارج کرد.

نکته: بست کامل ولو قبل از خروج دستگاه هات تپ ضروری است. چرا که ممکن است سیال برون ریزی داشته باشد.

معمولا دستگاه هات تپ با جرثقیل به محل اجرا أورده می شود و روی نقاط اتصال و خط لوله نصب می شود. همچنین برای جابجایی دستگاه، باید محل جابجایی خالی از هر گونه نیروی انسانی و تجهیزات باشد. فراموش نکنید که سقوط دستگاه می تواند صدماتی جبران ناپذیر جانی و مالی را وارد کند، به همین منظور پاکسازی محل جزو ضروریات کار است.

مطالبی که در اختیارتان قرار داده شد شرحی اجمالی و بسیار فشرده از ایمنی در انجام عملیات هات تپ محسوب می شود و این فرایند درحین اجرایی دارای حساسیت ها و ظرافت های خاص است. استفاده و بکارگیری از نیروی کار متبحر و مجرب و کارآزموده، با تمرکز و آمادگی بالا، تهیه فهرست و تدوین دستورالعمل ها با بیشترین هماهنگی با کارفرما از شرط های مهم برای انجام عملیات هات تپ به شکل مطمئن به شمار می رود.