آب بندی تجهیزات هات تپ بر روی خط لوله مرحله ای جداگانه و حائز اهمیت را پیش از آغاز عملیات هات تپ به خود اختصاص می دهد. ما در عملیات هات تپ می بایست سیستم تحت فشاری را بر روی لوله ایجاد کنیم تا پس از برش هات تپی با هیچ گونه نشتی و درز سیال مواجه نشویم. به همین منظور نیاز به آب بندی تجهیزات هات تپ خواهیم داشت. یعنی علاوه بر اینکه هر یک از اجزای هات تپ باید به صورت آب بندی شده ساخته و انتخاب شوند، قرار گیری آن ها در کنار یکدیگر و بر روی خط لوله نیز باید بتواند در برابر درز و نشت سیال مقاومت لازم را داشته باشد. در ادامه توضیح خواهیم داد که نشتی چگونه و از چه مناطقی در عملیات هات تپ می تواند به وجود بیاید و همچنین ساز و کار آب بندی عملیات هات تپ چگونه خواهد بود…
آب بندی تجهیزات هات تپ بر روی خطوط لوله
نشتی در تجهیزات هات تپ
عملیات هات تپ با استفاده از سه جزء اصلی بر روی خط لوله اجرا می شود. می توان گفت هر سه جزء اصلی عملیات هات تپ می توانند تحت فشار قرار گیرند زیرا دارای سیستم آب بندی هستند. این تجهیزات حتی با استفاده از سیستم آب بندی شده ی فلنجی به یکدیگر متصل می شوند. اما در ساخت، اتصال و استفاده از این تجهیزات باید موضوع آب بندی را یکی از اهداف کلی کار قرار داد. در غیر این صورت پیشبرد عملیات توجیهی نخواهد داشت و عملاً ناکارآمد خواهد بود، چرا که نشتی حتی به میزان خیلی ناچیز نیز نباید در سیستم انشعاب گیری هات تپ وجود داشته باشد.
آب بندی اتصالات
اتصالات خطوط لوله وظیفه ی نشت گیری از محل برش هات تپی را بر عهده دارند. بنابراین باید از ابتدای ساخت تا انتهای نصب بر روی خط لوله به آب بندی آن ها توجه ویژه ای داشت. اتصالات را یا به صورت مکانیکی می سازند یا به صورت جوشی. در ساخت هر دوی این ها از عملیات جوشکاری استفاده می شود تا تمامی قطعات یک اتصال اعم از پدها، زین و فلنج آن ها به یکدیگر متصل و یا به اصطلاح بر روی یکدیگر مونتاژ شوند.
همان طور که می دانید عملیات جوشکاری، عملیاتی بسیار حساس است و دارای نکات فنی بسیاری است که رعایت این نکات برای حصول جوش باکیفیت و مقاوم الزامی است. بنابراین پس از این که قطعات مختلف اتصال را با استفاده از عملیات جوشکاری بر روی یکدیگر مونتاژ کردند، محل جوشکاری شده را با استفاده از انواع تست جوش و همچنین بازبینی های مختلف مورد بررسی قرار می دهند تا از کیفیت جوش اطمینان پیدا کنند.
در صورتی که جوشکاری قطعات اتصال با خلل و فرج همراه باشد، نشتی بلافاصله و یا مدتی پس از نصب اتصال محتمل خواهد بود.
آب بندی ولو
ولوها را در عملیات هات تپ معمولا به صورت پیش ساخته و با سفارش از شرکت های سازنده ی این شیرهای صنعتی تهیه می کنند. شیرها تجهیزات تحت فشاری هستند که به طور حتم سیال از درون آن ها عبور می کند. بنابراین این تجهیزات از ابتدا به صورت آب بندی شده ساخته و ارائه می شوند. ولو ها دارای گذرگاهی درونی هستند که سیال از درون این گذرگاه از مقطع ولو عبور می کند. هر ولو (شیر صنعتی) بسته به نوع و کاربرد خود، به طریقی می تواند مانع از عبور سیال از گذرگاه خود شود و به این ترتیب جریان سیال را مسدود می سازد.
بدیهی است در صورتی که شیر به صورت آب بندی شده ساخته نشود، نمی تواند وظیفه ی اصلی خود را که قطع و وصل کردن جریان سیال از به درستی انجام دهد. شیرها معمولاً با استفاده از اتصالات خطوط لوله بر روی خط سوار می شوند. بنابراین سیستم ولو و اتصال باید در مجموع نیز به صورت آب بندی شده به یکدیگر متصل باشند.
آب بندی ماشین هات تپ
این دستگاه وظیفه ی برش زدن خط لوله را بر عهده دارد. بنابراین پیش از اینکه از محل خود و فاز عملیاتی جدا شود به میزان اندکی تحت فشار سیال قرار می گیرد. این ماشین باید با سیستم آب بندی ساخته شود تا پیش از بسته شدن ولو از خروج و نشت گسترده ی سیال به محیط بیرونی جلوگیری کند. به محض اینکه تجهیزات برشی این دستگاه از گذرگاه ولو خارج می شوند، ولو در حالت بسته قرار می گیرد و پس از آن به راحتی و به شکلی ایمن می توان دستگاه هات تپ را از محل استقرار خود بر روی ولو باز کرد و سپس خط لوله ی انشعابی را به ولو رسانیده و این دو را به یکدیگر متصل کرد.
نشتی در عملیات هات تپ
نشتی می تواند در نقاط مختلفی از مجموعه ی تجهیزات هات تپ که بر روی خط لوله بسته شده اند، اتفاق بیفتد. این نقاط را در ادامه معرفی کرده ایم.
- نشتی از محل نصب اتصال بر روی لوله: نصب اتصالات بر روی لوله می بایست با دقت و حساسیت فراوان انجام شود. اتصالات می بایست در این نقطه فشار ضربه ای حاصل از خروج سیال از لوله ی اصلی به لوله ی فرعی را تحمل کنند. بنابراین باید با نهایت استحکام ساخته و بر روی نصب شوند. در صورتی که از اتصال اسپلیت تی استفاده کنیم، میزان حساسیت نصب اتصال بر روی افزایش خواهد یافت. دلیل این امر این است که اتصال اسپلیت تی به صورت دو تکه به محل عملیات منتقل شده و باید این دو تکه را بر روی خط لوله جوش داده و یا با استفاده از پیچ و مهره (BOLTING) به یکدیگر متصل کنند. اتصال باید در ابتدا بر روی خط لوله فیت شود و جداره ی درونی آن در تماس کامل با دیواره ی لوله قرار گیرد. در صورتی که هرگونه درز و یا فضای خالی بین اتصال و لوله وجود داشته باشد، بستن و یا جوش دادن اتصال بر روی لوله با مشکل مواجه خواهد شد و عملاً ناکارآمد خواهد بود. پر واضح است که وقوع نشتی در چنین شرایطی حتمی بوده و یا با احتمال زیادی همراه خواهد بود. بنابراین باید اتصال بر روی خط لوله کاملاً فیت باشد و همچنین در صورتی که اتصال با استفاده از عملیات جوشکاری بر روی خط لوله نصب می شود باید پس از پایان عملیات جوشکاری تست جوش از محل جوش اخذ شده و این مناطق مورد ارزیابی قرار گیرند تا هیچ گونه خلل و فرجی در منطقه ی جوشکاری شده وجود نداشته باشد.
- نشتی از محل پیوند اتصال و ولو یکی دیگر از مواردی است که احتمال آن در صورت عملکرد نادرست محتمل خواهد بود. این دو تجهیز با استفاده از یک فلنج به یکدیگر متصل می شود. در صورتی که ولو در حالت بسته قرار داشته باشد این دو تجهیز در کنار یکدیگر قادرند تا جریان سیال را در نقطه ی انشعابی به طور کامل مسدود سازند. بنابراین زمانی که اتصال و ولو را با استفاده از یک فلنج به یکدیگر متصل می کنند، با استفاده از تست فشار هیدرواستاتیک به این مساله پی می برند که آیا سیستم نصب شده بر روی خط لوله، دارای مقاومت حداکثری در برابر فشار سیال درون خط خواهد بود یا خیر.
- محل اتصال ولو و ماشین هات تپ نیز می بایست دارای سیستم آب بندی باشد. این دو جزء نیز با استفاده از فلنج به یکدیگر متصل می شود و در صورتی فقدان سیستم آب بندی، خروج سیال از این ناحیه حتمی خواهد بود. پس از اطمینان از عدم نشتی و عملکرد صحیح ولو و اتصال، ماشین هات را نیز بر روی ولو سوار می کنند. سپس تست هیدرواستاتیک را بر روی این مجموعه ی سه تایی اجرا می کنند تا از عملکرد صحیح کل مجموعه اطمینان کسب کنند.
