سدل نیپل یکی از اتصالاتی است که برای انشعاب گیری گرم از خطوط لوله دارای جریان ، ساخته شده و روی خط لوله نصب می شود. منظور از انشعاب گیری گرم این است که در حین عملیات انشعاب گیری جریان درون خط لوله متوقف نخواهد شد. ساخت اتصالات در انشعاب گیری گرم از خط لوله به همین منظور انجام می شود که خط لوله را از سرویس دهی خارج نکنیم.
سدل نیپل
در انشعاب گیری از خط لوله هایی که دارای جریان های متفاوت از سیالات مختلف هستند می بایست برشی دایره ای را روی خط لوله ایجاد کنیم. این برش در نهایت حفره ای روی خط لوله ایجاد می کند. این حفره محل خروج انشعاب مورد نظر خواهد بود.
اما برای اینکه نخواهند در حین ایجاد برش و کل عملیات انشعاب گیری ، جریان خط لوله را قطع کنند نیاز به اتصالات و ابزارهایی دارند تا بتوانند عملیات را در کنار جریان درون خط لوله انجام دهند. منظور از اتصالات ، سازه ای است که روی لوله نصب می شود و بقیه ی اجزای انشعاب را بدون هیچ گونه نشتی و خروج سیال ، از خط لوله خارج می کند.
اتصالات در انشعاب گیری گرم به چند دسته تقسیم می شوند. اسپلیت تی ، سدل نیپل ، ولدولت و …
سدل نیپل در واقع گونه ای از اتصالات انشعابی جوشی در مجموعه عملیات های گرم انشعابی است. این اتصال تنها با عملیات جوشکاری روی خط لوله ی مورد نظر نصب می شود. پس جنس لوله ی مورد در این نقطه باید برای عملیات جوشکاری مناسب باشد.
اتصال سدل نیپل
سدل نیپل همان گونه که از نامش پیداست اتصالی است که به صورت زینی شکل روی خط لوله سوار می شود. این اتصال از یک قسمت زینی شکل ، یک نیپل و یک فلنج ساخته شده است.
برای شروع ساخت اتصال سدل نیپل ابتدا لازم است تا اطلاعاتی را در مورد جنس آلیاژ لوله و هم چنین سایز آن بدست بیاورند. هم چنین اطلاع از میزان فشار درون سیال و هم چنین ماهیت سیال درون لوله همگی برای ساخت سازگارترین اتصال با خط لوله لازم هستند.
پس از مشخص شدن آلیاژ خط لوله قطعه دایره ای شکل را متناسب با جنس و سایز خط لوله برش می دهد و سپس این قطعه برش داده می شود. قطعه ی برش داده شده را به شکل زین اسبی در می آورند. این شکل دهی باید به صورتی باشد که قطعه زین اسبی ، به صورت نیم تنه و کاملا مماس با خط لوله روی آن سوار شود.
پس از ساخت و شکل دهی پد زینی شکل نوبت به ساخت نیپل و متصل کردن آن به پد می رسد. برای ساخت نیپل باید سایز لوله ی فرعی یا انشعابی را مورد توجه قرار دهیم. نیپل جایی است که لوله ی انشعابی از آن خارج می شود. قطعه ی نیپل گلویی شکل یا استوانه ای شکل است و دقیقا در مرکز حفره ی پد زینی شکل جوشکاری می شود.
جوشکاری تمامی قطعات در این اتصال با استفاده از اصول فنی و مهندسی طراحی می شود. پس از پایان عملیات تست جوش نیز به منظور عدم تخلخل و منفذ در محل جوشکاری برقرار می شود.
پس از جوشکاری قطعه ی نیپل روی پد ، باید فلنج را بر روی نیپل جوشکاری کنند. فلنج ها قطعات و ابزارهای ارتباطی در صنایع هستند و کاربرد فراوانی در صنعت پایپینگ و بخصوص انشعاب گیری دارند. این قطعات دایره ای شکل هستند و به دو صورت جوشی و مکانیکی در صنایع پایپینگ به کار می روند. دو سر فلنج می تواند برای اتصال از هر دو طرف باز باشد ولی اگر تنها یک سر آن جهت اتصال باز باشد و سر دیگر آن بسته ، آن را فلنج کور می نامند.
ساخت پد زینی شکل در محل کارگاه و دور از منطقه ی عملیاتی انجام می شود. سپس قطعات ساخته شده را برای مونتاژ روی خط لوله به منطقه ی عملیاتی ارسال می کنند. نیپل و فلنج نیز در همان محل کارگاه روی سدل نصب می شوند.
پس از انتقال سدل نیپل به منطقه ی عملیاتی ، محل دقیق نصب آن روی خط لوله که نقطه ی مورد نظر برای انشعاب گیری است ، مشخص می شود. پس از قرار گیری سدل نیپل روی خط لوله با استفاده از عملیات جوشکاری طراحی شده توسط تیم مهندسی ، اتصال را به خط لوله جوش می دهند. طراحی جوشکاری توسط تیم مهندسی با توجه به جنس لوله و اتصال ، مخاطرات محیطی ، ماهیت سیال درون لوله و هم چنین فشار آن انجام می شود.
پس از جوش دادن سدل نیپل بر روی خط لوله فلنج ولو (valve) را هم پیشانی با فلنج سدل نیپل به هم متصل می کنند. ولوها شیرهای صنعتی هستند که برای قطع و وصل کردن و یا کنترل جریان سیال درون خط لوله از آن ها استفاده می شود.
پس از بستن کامل ولو از مجموعه ی اتصال سدل نیپل و ولو تست فشارهیدرواستاتیک به عمل می آید. این تست به منظور اطمینان از عدم وجود هر گونه نشتی در مجموعه ی متصل شده به خط لوله انجام می شود. هم چنین حصول اطمینان از مقاومت سدل نیپل و ولو برای تحمل فشار وارده از سمت جریان سیال درون خط لوله ، از دیگر مزایای تست فشار هیدرواستاتیک است.
پس از تایید تست فشار هیدرواستاتیک دستگاه هات تپ را روی مجموعه ی از پیش نصب شده ی سدل نیپل و ولو می بندند. دستگاه هات تپ نیز یک بار پیش از نصب بر روی خط لوله به تنهایی و یک بار پس از نصب بر روی آن و با کل مجموعه با تست فشار هیدرواستاتیک مورد سنجش قرار می گیرد.
پس از تمامی این مراحل عملیات هات تپ آغاز می گردد. در انتهای عملیات هات تپ لوله ی انشعابی با استفاده از اتصال سدل نیپل روی خط لوله نصب خواهد شد.
اتصال سدل نیپل کاربرد متفاوتی نسبت به دیگر اتصالات انشعابی دارد. این اتصال برای انشعاب گیری در قطرهای بزرگ بخصوص انشعاب گیری از مخازن و تانکرها کاربرد وسیعی دارد. دلیل گستردگی استفاده از اتصال سدل نیپل ، شکل و ساختار زینی آن است که می تواند برای نصب شدن روی قطرهای مختلف منعطف باشد.
