دستگاه هات تپ تجهیزی است که با استفاده از آن عملیات انشعاب گیری از خطوط لوله به صورت زنده انجام می شود. به این معنا که انشعاب گیری زمانی انجام می شود که لوله حاوی سیال است. برای انجام عملیات انشعاب گرم به روش هات تپ باید توجه داشته باشیم که صحت و سلامت عملکردی دستگاه هات تپ در اولویت قرار دارد و وجود هر گونه ایرادی در آن به معنای وقفه در فرایند و چه بسا ناموفق بودن عملیات انشعاب گیری به صورت گرم خواهد بود.

دستگاه هات تپ، مهیا شده برای انجام عملیات

بنابراین نگهداری و تعمیر پیشگیرانه دستگاه هات تپ از ضروریات عملیات به شمار می رود و زمانی می توان با خیالی آسوده پای عملیات رفت که نسبت به صحت دستگاه هات تپ اطمینان کامل داشته باشیم. عملیات انشعاب گیری گرم نیازمند پیش نیازهای متعددی است؛ تأسیساتی، تجهیزاتی، انسانی، محیطی و نظایر آن. اما تجهیز و آماده سازی دستگاه هات تپ در این میان از اهمیتی وافر برخوردار است. حال ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا hottap machine قابلیت تعمیر دارد، چگونه می توان آن را تعمیر کرد؟ بدیهی است که hottap machine نیز نظیر هر ماشین مکانیکی دیگر قابلیت تعمیر به اقتضای آسیبی که دیده است را دارد. دستگاه هات تپ را می توان در موقعیت های مختلف به روش های متنوع تعمیر کرد، اما بدیهی است که در هر شرایطی این فرایند تعمیراتی اقتضای خود را دارد. برای مثال می توان شفت آسیب دیده در hottap machine را پیش از آغاز عملیات تعمیر کرد، اما انجام این کار در زمان انجام عملیات انشعاب گیری دیگر ممکن نیست چرا که شفت مستقیما در معرض فشار سیال است و نمی توان آن را از دستگاه باز کرد.

بنابراین باید محدودیت ها و امکان های انجام فرایندهای تعمیراتی روی دستگاه هات تپ را در شرایط مختلف مورد بررسی قرار دهیم و بر اساس آن توجه داشته باشیم که در هر شرایطی چه فرایند تعمیراتی ای می توان روی hottap machine پیاده کرد.

تعمیرات پیش از عملیات

بخش اعظم فرایند تعمیراتی روی دستگاه هات تپ فقط پیش از آغاز کار انجام پذیر است و از آن جا که در فرایند کار گرم دسترسی به اکثر اجزا و قطعات دستگاه ممکن نیست ضمن انجام کار محدودیت های زیادی برای تعمیر داریم. دستگاه هات تپ یک ماشین آب بند است که تحهیزات و فرایندهای آن معمولاً در همان فضای آب بند شده به وقوع می پیوندند و از این رو دسترسی چندانی به آن ها در حین انجام کار نیست.

از این رو و پیش از آغاز کار گرم دستگاه هات تپ را می توان از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار داد و تعمیرات لازم را روی آن انجام داد. برخی از این موارد بشرح زیر هستند:

• اگر شفت دستگاه هات تپ ایراد دیده بود
• اگر محل اتصال کاتر به هولدر ایراد داشت
• اگر خود کاتر دچار آسیب شده بود
• اگر آداپتور کاتر آسیب دیده باشد.
• اگر اورینگ ها و دیگر محل اتصالات قطعات داخلی دستگاه آسیب دیده باشند
• اگر گیربکس آسیب دیده باشد

موارد ذکر شده ضرورتاً پیش از انجام عملیات باید تعمیر شوند چرا که در هنگام اجرای هات تپ دسترسی به آن ها وجود ندارد. اگر هم در ضمن اجرای کار یراداتی از این دست پیش بیاید باز هم امکان تعمیر در ضمن فرایند وجود ندارد و مجری کار به ناچار باید عملیات را متوقف کرده و دستگاه هات تپ را باز کند تا بتواند فرایندهای تعمیراتی را روی آن انجام دهد.

دستگاه هات تپ در حین اجرای عملیات

تعمیر در حین عملیات

اشاره شد که در اغلب موارد امکان انجام تعمیرات حین اجرای عملیات وجود ندارد اما در برخی شرایط و در صورتی که ایرادات بروز یافته موضعی و جانبی باشند می توان تعمیرات لازم روی دستگاه هات تپ را انجام داد. در این شرایط می توان فرایند کار انشعاب گیری را دنبال کرد و در عین حال ایراد رخ داده از جانب hottapping machine را نیز رفع نمود. مکانیزم تعمیرات در این موارد به صورتی است که یا در ضمن انجام کار ایراد رخ یافته رفع می شود و یا کار برای مدتی متوقف شده و تمیرات لازم روی دستگاه انجام می شود. در هر صورت نیازی به باز کردن دستگاه و رفع ایراد و بستن مجدد آن نخواهد بود و برخی از این دست ایرادات به شرح زیر هستند:

• اگر کانکتورهای اتصال دستگاه هات تپ به موتور هیدرولیکی دچار ایراد باشد.
• اگر محل اتصالات مربطو به پیشروی hottap machine دچار آسیب شده باشد.
• اگر گیج فشارسنج درست عمل نکند.

این دست ایرادات که مربوط به دستگاه هات تپ بوده و در حین انجام کار خود را نشان می دهند به سادگی و در همان حین کار قابل اصلاح بوده و نیاز به قطع فرایند و بروز وقفه در آن ندارند. مجری عملیات باید نسبت به این دست طبقه بندی ها اشراف کافی داشته باشد. اما مهم تر از این نکات، نفس مسأله ایرادیابی است. مجری عملیات هات تپ باید قابلیت این را داشته باشد که بتواند ایراد بروز یافته را شناسایی کند. در بسیاری از مواقع در حین کار دچار یک ایراد می شویم اما مجری و کارشناسان آن توان تشخیص دلیل و منشأ خطا را ندارند. برای مثال پیشروی دستگاه از یک ناحیه دیگر قطع می شود و به نظر می رسد کاتر به صورت هرز دور خود می گردد. در این دست شرایط مجری عملیات هات تپ باید تشخیص دهد که ایراد از کجای کار hot tap machine است؛ حتی چه بسا ایراد از دستگاه هات تپ نباشد و دستگاه از ناحیه موتور هیدرولیکی تغذیه مناسب نشود.

تشخیص خطا، شناسایی منشأ آن، تشخیص بهترین زمان برای تعمیر دستگاه و در نهایت تعمیر مناسب دستگاه هات تپ مراتب و مراحلی هستند که یک مجری متبحر عملیات هات تپ باید به آن ها اشراف و تسلط کافی داشته باشد.

با توجه به توضیحات ذکر شده دستگاه هات تپ قابلیت تعمیر دارد و می توان تمامی جوانب، قطعات، اتصالات و تحهیزات آن را تعمیر کرد، اما تعمیرات متناسب با شرایطی خواهد بود که دستگاه در آن قرار دارد. در مواقعی که دستگاه روی خط بسته شده است انجام تعمیرات مقتضی روی آن محدودیت های خود را دارد اما زمانی که عملیاتی در کار نیست می توان انواع تعمیرات لازم روی دستگاه هات تپ را به انجام رساند.